Na lang wachten op mooi weer is het eindelijk zover: duizenden Nederlanders gaan met behulp van het iSPEX-opzetstukje op hun smartphone-camera metingen verrichten aan fijnstof in de lucht. Voor het wetenschappelijke experiment is boven heel Nederland een grotendeels blauwe lucht noodzakelijk, en dat is vandaag het geval.

Alle 10.000 iSPEX-opzetstukjes zijn verspreid, maar omdat in een deel van het land de vakanties al zijn begonnen, rekent het iSPEX-team op wat minder deelnemers. De kwaliteit van de data zal echter goed zijn, doordat het weertype erg gunstig is voor fijnstofmetingen. In september wordt bij mooi weer een tweede Nationale iSPEX-meetdag gehouden, om ook zoveel mogelijk scholieren bij de metingen te betrekken.

Alle deelnemers hebben een e-mail ontvangen, en een push-notificatie via de app. Er zijn vandaag twee meetmomenten: één in de ochtend (van 8.00-10.00 uur) en één in de middag (van 16.00-18.00 uur). Dit is om zoveel mogelijk metingen rond hetzelfde tijdstip te verzamelen. Tussendoor en vaker meten mag ook. De individuele iSPEX-metingen worden direct centraal verwerkt in een kaart van Nederland (
www.ispex.nl/kaart).

Na de meetdag worden de publieksmetingen gecombineerd met fijnstofmetingen van wetenschappelijke apparatuur (waaronder het SPEX-instrument – de grote broer van iSPEX – dat binnen de iSPEX-groep is ontwikkeld). Deze apparatuur wordt op de meetdag eveneens ingezet.

Het primaire doel van het iSPEX-experiment is om te onderzoeken hoe nauwkeurig de massale iSPEX-metingen zijn, en welke aanvullende informatie over fijnstof ze opleveren. Om die reden is een groot aantal metingen op één dag vereist. Afhankelijk van de uitkomsten van het experiment, kunnen in de toekomst meer meetdagen worden georganiseerd. Deelnemers wordt gevraagd het iSPEX-opzetstukje te bewaren voor deze eventuele vervolgmetingen. Een bredere verspreiding van iSPEX binnen Europa behoort ook tot de mogelijkheden. Diverse landen hebben al belangstelling getoond.

Het unieke citizen science-project is mogelijk doordat iSPEX (een project van Universiteit Leiden, NOVA, SRON, KNMI en RIVM) vorig jaar de Academische Jaarprijs heeft gewonnen, en dankzij steun van de partners Longfonds, CNG Net, Sanoma en Avantes. De leden van het iSPEX-team zijn allen werkzaam in de ontwikkeling of het gebruik van instrumentatie en interpretatiemodellen voor onderzoek aan de aarde, andere planeten in ons zonnestelsel en planeten rond andere sterren.

Meer informatie:
De leden van het iSPEX-team zijn op de meetdag bij het CESAR-meetstation in Cabauw, in de buurt van Lopik. Daar staat meetapparatuur van onder meer KNMI en RIVM. Vertegenwoordigers van de media worden van harte uitgenodigd daar aanwezig te zijn, vanaf 8.30 uur. Wireless internet en parkeergelegenheid zijn aanwezig. Aanmelden bij Marieke Baan:
h.m.baan@uva.nl. Routebeschrijving op http://www.cesar-observatory.nl/index.php?pageID=1002 

iSPEX is voortgekomen uit een techniek die in de sterrenkunde wordt gebruikt om spectra en polarisatie van (exo)planeetatmosferen te meten. Het citizen science project is geïnitieerd op de Sterrewacht Leiden. Het iSPEX-consortium bestaat uit: Universiteit Leiden (UL), Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA), SRON Netherlands Institute for Space Research, Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) en Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). De partners van iSPEX zijn: Longfonds, CNG Net, KIJK en Avantes.

Links:
Beeldmateriaal op
http://ispex.nl/media/voor-de-media/

Instructiefilmpje met uitleg over het gebruik van het opzetstukje en de meting:
http://www.youtube.com/watch?v=vF0Hd4v1I8Y

Live-kaart:
www.ispex.nl/kaart

Web:
www.iSPEX.nl, www.rivm.nl/ispex

Twitter: @iSPEXnl

Facebook:
http://www.facebook.com/pages/iSPEX/246524465451159

YouTube:
www.youtube.com/iSPEXnl