Op een zonnige dag tussen medio mei en eind juni gaat Nederland massaal met behulp van het iSPEX-opzetstukje op de smartphone-camera metingen verrichten aan fijnstof in de lucht. Sinds februari van dit jaar hebben al duizenden Nederlanders zich aangemeld voor deelname aan de landelijke  iSPEX-meetdag. De productie van 10.000 opzetstukjes is in volle gang; ze worden rond half mei verstuurd, en dan is ook de bijbehorende gratis app klaar. De inschrijvingstermijn van iSPEX loopt tot eind april en de komende twee weken hebben geïnteresseerden dus de laatste mogelijkheid om een opzetstukje via longfonds.nl/ispex te bestellen.

De exacte datum van de nationale meetdag is nog niet bekend. Voor het experiment is boven heel Nederland een grotendeels blauwe lucht noodzakelijk. De aankondiging van de nationale iSPEX-dag wordt twee dagen van tevoren gedaan. Alle deelnemers krijgen een e-mail, en een push-notificatie via de app. Er worden twee meetmomenten gehouden, één in de ochtend (van 8.00-10.00 uur) en één in de middag (van 16.00-18.00 uur). Maar, vaker meten mag ook. De metingen worden direct centraal verwerkt in een kaart van Nederland. Na de meetdag worden de publieksmetingen gecombineerd met fijnstofmetingen van wetenschappelijke apparatuur (waaronder het SPEX-instrument dat binnen de iSPEX-groep is ontwikkeld), die op de meetdag ook wordt ingezet.

Ook scholieren worden uitgenodigd mee te doen met de landelijke meetdag. Voor scholen is een prijsvraag uitgeschreven met als hoofdprijs een bezoek van het NOVA Mobiel Planetarium. Meer hierover en informatie over het educatieve iSPEX-materiaal is te vinden op ispex.nl/educatie.

Het primaire doel van het iSPEX-experiment is: onderzoeken hoe nauwkeurig de massale iSPEX-metingen zijn, en welke additionele informatie ze opleveren. Om die reden is een groot aantal metingen op één dag vereist. Afhankelijk van de uitkomsten van het experiment, kunnen in de toekomst meer meetdagen worden georganiseerd. Deelnemers wordt gevraagd het iSPEX-opzetstukje te bewaren voor deze eventuele vervolgmetingen. Een bredere verspreiding van iSPEX binnen Europa behoort ook tot de mogelijkheden. Diverse landen hebben al belangstelling getoond.

Het unieke citizen science-project is mogelijk doordat iSPEX (een project van Universiteit Leiden, NOVA, SRON, KNMI en RIVM) vorig jaar de Academische Jaarprijs heeft gewonnen en dankzij steun van de partners, Longfonds, CNG Net, Sanoma en Avantes. De leden van het iSPEX-team zijn allen werkzaam in de ontwikkeling of het gebruik van instrumentatie en interpretatiemodellen voor onderzoek aan de aarde, andere planeten in ons zonnestelsel en planeten rond andere sterren.

Meer informatie
Op het Fotonica-evenement in Veldhoven (http://www.fotonica-evenement.nl) worden op 25 april de eerste iSPEX-opzetstukjes gedemonstreerd. Op de Longdagen 2013 in de Jaarbeurs in Utrecht (18 en 19 april) wordt iSPEX eveneens gedemonstreerd.

iSPEX is geïnitieerd op de Sterrewacht Leiden. Het iSPEX-consortium bestaat uit: Universiteit Leiden (UL), Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA), Netherlands Institute for Space Research (SRON), Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) en Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
De partners van iSPEX zijn: Longfonds, CNG Net, Sanoma (KIJK, Know How, Zo Zit Dat) en Avantes.

Links
Aanmelden voor het project en bestellen van iSPEX-opzetstukjes: longfonds.nl/ispex
Beeldmateriaal op http://ispex.nl/media/voor-de-media/
Youtube-filmpje met uitleg: http://www.youtube.com/watch?v=keKFw4F-Rl0
www.iSPEX.nl
Twitter: @iSPEXnl
Facebook: http://www.facebook.com/pages/iSPEX/246524465451159
YouTube: www.youtube.com/iSPEX