Vidi-beurs voor Peter Jonker

Astronoom Peter Jonker heeft een Vidi-beurs gewonnen voor onderzoek naar de samenstelling van neutronensterren. Jonker gaat bij zijn onderzoek gebruikmaken van waarnemingen met de röntgensatellieten XMM-Newton van ESA en Chandra van NASA. Voor beide satellieten bouwde SRON belangrijke wetenschappelijke instrumenten. NWO reikt de beurzen jaarlijks uit aan toponderzoekers om in vijf jaar een eigen onderzoekslijn op te zetten.

Neutronensterren zijn zwaarder dan de zon maar niet veel groter dan de regio Amsterdam. Materie van zo’n hoge dichtheid komt op aarde niet voor. Peter Jonker wil de samenstelling van neutronenstermaterie met behulp van zware neutronensterren. Die gaat hij zoeken in de buurt van het centrum van de melkweg.

Onze melkweg heeft de vorm van een platte schijf met in het midden een bol. De dichtheid van sterren in het bolvormig gedeelte is erg hoog. In dat gebied zitten veel neutronensterren die materie vangen van een kleine ster die rond de neutronen ster beweegt. De neutronensterren in dit soort systemen worden dus langzamerhand zwaarder. De exacte samenstelling van de neutronensterren hangt af van hoe zwaar de sterren kunnen worden voordat ze ineenstorten tot een zwart gat. Dit maakt deze neutronensterren uitermate geschikt om theorieën over hun samenstelling te testen.

Peter Jonker kreeg de Vidi-beurs om deze bronnen op te sporen via röntgensatellieten, zoals de Europese XMM-Newton en de Amerikaanse Chandra-satelliet en telescopen zoals de Very Large Telescope (VLT) in Chili.