HIFI doorstaat eerste testen in de ruimte 

De eerste testen met het ruimte-instrument HIFI zijn goed verlopen. Volgens HIFI-projectleider Peter Roelfsema van het Nederlands ruimteonderzoeksinstituut SRON functioneert HIFI, die na de succesvolle lancering aan boord van de ruimtetelescoop Herschel eerder deze maand nu op een miljoen kilometer van de aarde is, naar behoren: ‘We hadden het instrument voor de lancering natuurlijk al aan een serie stevige testen onderworpen, maar het blijft spannend om te zien of wat op aarde goed functioneerde, het in de ruimte ook doet.’

HIFI, wat staat voor Heterodyne Instrument for the Far Infrared, is in alle opzichten het meest omvangrijke ruimtevaartproject onder Nederlandse leiding tot nu toe. Het instrument onderzoekt de samenstelling van gaswolken die in de ruimte zweven en meet onder andere of daar water in zit. Dat is dan weer een manier om meer aan de weet te komen over de vroegste geschiedenis van het ontstaan van sterren en planeten. Ook gaat HIFI metingen doen aan de atmosfeer van planeten en kometen in ons zonnestelsel.

Maar voor dat onderzoek kan beginnen, moeten de onderzoekers van SRON vaststellen of HIFI naar behoren functioneert. Roelfsema: ‘De laatste testen hebben we een paar maanden geleden uitgevoerd, kort voor de lancering van Herschel vanaf de lanceerbasis van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA in Kourou, Frans-Guyana. Die verliepen naar wens, maar daarna is HIFI blootgesteld aan de trillingen en de druk van de lancering en aan de extreme omstandigheden in de ruimte. Daarom was het toch een opluchting toen we de schakelaars omzetten van "uit" naar "aan" en het instrument op de gewenste manier reageerde.’

Ondertussen is de volgende fase in het bestaan van HIFI alweer begonnen. Roelfsema: ‘Nu we weten dat de onderzoeksinstrumenten werken, gaan we onderzoeken of ze ook meten wat ze moeten meten en of ze genoeg gegevens naar de aarde doorseinen. Als dat allemaal lukt, dan kunnen de wetenschappers aan de slag. ESA beoordeelt de onderzoeksvoorstellen en een deel van de onderzoekstijd die er op HIFI beschikbaar is, gaat naar de Europese landen die het project organiseren en financieren. Maar er is ook volop ruimte voor waardevolle voorstellen van onderzoekers uit andere delen van de wereld.’