SRON Netherlands Institute for Space Research

Eerste resultaten SPEX-airborne boven verwachting

Polarimeter SPEX-airborne, die fijnstof (aerosolen) meet volgens een revolutionair meetprincipe, heeft na zijn eerste onderzoeksvluchten boven Californië in 2016 resultaten opgeleverd die de verwachtingen overtreffen. Het nieuwe onderzoeksinstrument maakt uniek atmosfeeronderzoek mogelijk, om de impact van verschillende aerosoltypes op klimaat en luchtkwaliteit te onderzoeken. Dit is nu voor het eerst vanaf grote hoogte in de praktijk aangetoond.

Het ER-2 toestel van NASA vlak na take-off. SPEX-airborne zit achter in het compartiment aan de rechtervleugel, en kijkt naar buiten door een langwerpige opening.

SPEX-airborne maakte zijn eerste vluchten aan boord van een NASA ER2 onderzoeksvliegtuig op 20 kilometer hoogte, samen met een andere polarimeter: de AirMSPI, van NASA’s Jet Propulsion Laboratory (JPL). De eerste poging om uit
de SPEX-airborne metingen informatie over fijnstof te bepalen, pakte meteen goed uit.

De Aerosol Optical Thickness (een maat voor de hoeveelheid fijnstof in de lucht) die SPEX-airborne bepaalde, komt overeen met de waarde van het AERONET grondmeetstation waar de ER-2 overheen vloog. Ook de vergelijking tussen polarisatiemetingen van SPEX-airborne en airMSPI zien er uitstekend uit.

Het SPEX-airborne systeem. Links de twee elektronica units, rechts de polarimetrie unit, gehuld in een thermisch schild (semitransparant weergegeven).

De resultaten zijn getoond en positief ontvangen tijdens de  American Geophysical Union in december 2016 in San Francisco, waar ‘s werelds gemeenschap van polarimetrie en aerosol/wolken onderzoekers goed vertegenwoordigd is. Hiermee is een belangrijke mijlpaal bereikt.

Een Nederlandse samenwerking van instituten en bedrijven ontwierp en realiseerde het eerste SPEX prototype instrument. SRON heeft het instrument ‘airborne’ gemaakt en heeft de leiding over de wetenschappelijke operaties, data analyse en data interpretatie.

SPEX Airborne is de opmaat naar atmosfeeronderzoek vanuit de ruimte met het ruimte-instrument SPEXlite, welke in voor-ontwikkeling is in Nederland. SPEXlite combineert het innovatieve design en de productietechnieken van de bestaande, door TNO ontwikkelde TROPOlite spectrometer met de beproefde SPEX modulatie technologie.