Een team van Poolse en Nederlandse onderzoekers publiceert op maandag 14 oktober de eerste details over een komeet die van buiten ons zonnestelsel lijkt te komen. Komeet 2I/Borisov is de eerste interstellaire komeet en—na 1I/’Oumuamua—het tweede object van buiten het Zonnestelsel. De Nederlandse onderzoekers waren op La Palma bezig met metingen aan mogelijke veroorzakers van zwaartekrachtgolven, toen Poolse sterrenkundigen vroegen of ze hun telescooptijd wilden opofferen voor een blik richting de exotische indringer.
Volgens de eerste analyses lijkt de interstellaire komeet veel op zijn soortgenoten in ons zonnestelsel. Hij is ongeveer een kilometer groot, wat vergelijkbaar is met normale kometen. Verder heeft hij een korte staart. Dat is ook vrij gebruikelijk. De staart is iets roder dan die van de meeste kometen, maar valt nog binnen de norm. Alleen de baan wijkt af. De kometen die we doorgaans zien bewegen in langgerekte banen om de Zon. De interstellaire komeet zal niet in ons zonnestelsel blijven.
De sterrenkundigen Giacomo Cannizzaro (SRON en Radboud Universiteit) en Inés Pastor Marazuela (ASTRON en UvA) raakten toevallig bij het onderzoek naar de interstellaire komeet betrokken. Ze zochten op La Palma met de William Herschel Telescoop naar sterren die zwaartekrachtgolven en snelle uitbarstingen van radiostraling veroorzaken. Tijdens hun tweede waarneemnacht, rond 3.00 uur in de ochtend van 10 september, kregen ze een telefoontje van Michał Drahus, een Poolse onderzoeker die de interstellaire komeet vanuit Hawaï bestudeerde. Hij vroeg of ze hun telescoop op 2I/Borisov konden richten.
Pastor Marazuela: ‘Omdat er geen zwaartekrachtgolven waren gemeld, besloten we naar de interstellaire komeet te kijken. Het telefoontje had geen dag later moeten komen, want de volgende dag waren er twee meldingen van zwaartekrachtgolven en moesten we daar achteraan.’
Rond 8 december zal 2I/Borisov het vlak van de planeten doorsnijden en raast hij, ter hoogte van de baan van Mars, via de ‘onderkant’ ons zonnestelsel uit. De komende maanden wordt de interstellaire komeet door diverse telescopen gevolgd. 2I/Borisov werd op 30 augustus 2019 ontdekt door de Oekraïense amateurastronoom en kometenjager Gennady Borisov. De ‘i’ in de naam staat voor ‘interstellair’. De ‘2’ is voor het tweede object. 2I/Borisov is de eerste interstellaire komeet ooit ontdekt. 1I/’Oumuamua’ in 2017 was de eerste interstellaire planetoïde.
Klik hier voor bewegende beelden (animated gif) van de interstellaire komeet 2I/Borisov. (c) Inés Pastor Marazuela
Artikel
Initial characterization of interstellar comet 2I/Borisov. Door: Piotr Guzik (Jagiellonian University, Kraków, Polen), Michał Drahus (Jagiellonian University), Krzysztof Rusek (AGH University of Science and Technology, Kraków, Poland), Wacław Waniak (Jagiellonian University), Giacomo Cannizzaro (SRON, Netherlands Institute for Space Research en Radboud Universiteit) & Inés Pastor-Marazuela (Universiteit van Amsterdam en ASTRON, Netherlands Institute for Radio Astronomy). Nature Astronomy.
Details published on first comet from outside our Solar System
The characterization of a new interstellar comet is reported in a paper published this week in Nature Astronomy. The comet, named2I/Borisov, came from outer space, yet its colour and morphology are similar to any other long-period comet in the Solar System.
Although several interstellar objects are expected every year, they are usually too fast and too faint to be noticed. The first detected interstellar body, ‘Oumuamua, was only discovered in 2017 and surprised researchers with an absence of cometary activity and elongated shape. Two years later, on 30 August 2019, amateur astronomer Gennady Borisov discovered a rapidly approaching comet, C/2019 Q4, whose highly open orbit was confirmed officially by the International Astronomical Union on 24 September and renamed 2I/Borisov.
Piotr Guzik and colleagues were alerted to the open trajectory by their data mining code and observed the comet on 10 September using the Gemini North Telescope at Mauna Kea, Hawai’i, as well as the William Herschel Telescope (WHT) at La Palma, Spain. On 13 September, they observed it again with WHT. The authors identified an extended coma and short tail, and estimated a nucleus radius of roughly 1 km. They observed a coma uniform in colour and slightly reddish compared to Solar System comets.
As2I/Borisov was discovered on its approach towards the Sun (with the closest encounter expected on 7 December), and is brighter than ‘Oumuamua, astronomers will be able to acquire a more extensive, complete and precise set of data before the comet disappears after 20 September 2020.
