Nederlandse wetenschappers klaar voor lancering zwaartekrachtsatelliet

Wetenschappers van het Nederlands ruimteonderzoeksinstituut SRON en de TU Delft zijn klaar voor de verwerking van de eerste gegevens van de zwaartekrachtsatelliet GOCE. De Europese ruimtevaartorganisatie ESA gaat de satelliet op 16 maart vanuit de Russische lanceerbasis Plesetsk lanceren.

Terwijl klimaatwetenschappers uit de hele wereld deze week in Kopenhagen de laatste inzichten over de ontwikkeling van het klimaat bespreken, kan GOCE daar de komende maanden een belangrijke aanvulling op geven. GOCE gaat met ongekende nauwkeurigheid de precieze grootte en de richting van de zwaartekracht op iedere plek op aarde in kaart brengen. Dat is van belang voor het onderzoek naar oceaanstromingen, het dalen of rijzen van de zeespiegel en verandering van het klimaat en de interne processen in de aarde. Daarmee levert GOCE een essentiële bijdrage aan onze kennis over de werking van ‘het systeem aarde’.

Betrokkenheid Nederlandse wetenschap en industrie
Het Nederlands ruimteonderzoeksinstituut SRON en de Technische Universiteit Delft waren al bij GOCE betrokken vanaf het moment dat het project nog op de tekentafels lag. De TU Delft heeft veel ervaring met het nauwkeurig meten van satellietbanen. Daarmee levert de TU Delft een belangrijke bijdrage aan het bepalen van de goede werking van de satelliet en het ijken van de satellietgegevens. SRON ontwikkelde samen met de Technische Universiteit van München het verwerkingssysteem dat uit de ruwe gegevens van de satelliet de uiteindelijke wetenschappelijke gegevens berekent. Die gegevens worden vervolgens door wetenschappers uit de hele wereld gebruikt.

Daarnaast levert de Nederlandse industrie een belangrijke bijdrage aan deze satelliet: de energievoorziening wordt verzorgd door zonnepanelen van Dutch Space en aan de innovatieve aandrijving is een belangrijke bijdrage geleverd door Bradford Engineering.

Gestroomlijnd
De baan van GOCE is voor een satelliet zeer laag (ca. 260 km tegen normaal 700 km of meer) juist om de zwaartekracht goed te kunnen meten. Omdat de satelliet op die hoogte nog een beetje weerstand van de atmosfeer ondervindt, is hij zo goed mogelijk gestroomlijnd. Daardoor heeft GOCE voor een satelliet een zeer unieke vorm. De innovatieve aandrijving compenseert tot slot het laatste beetje wrijving, zodat de metingen heel precies kunnen worden uitgevoerd. GOCE (Gravity Field and Steady State Ocean Circulation Explorer) is de eerste in de nieuwe reeks ‘Earth Explorer’ missies van ESA. Het doel van deze missies is om gericht en met de nieuwste technieken in te spelen op de behoefte van de wetenschap.

De Nederlandse bedrijven Dutch Space, Bradford Engineering en Satellite Services zijn ook betrokken bij de ontwikkeling van de satelliet.