Samen met haar partners ontwikkelt ESA een nieuwe exoplaneetjager—ruimtetelescoop Plato—die volgens planning in 2026 wordt gelanceerd. Astronomen verwachten hiermee aardachtige planeten te ontdekken binnen de leefbare zone rond een ster, vanwege Plato’s vermogen om kleinere planeten te spotten in grotere banen dan de huidige telescopen. SRON maakt onderdeel uit van het project door Plato’s camera’s te testen in een speciaal gebouwde ruimtesimulator. SRON-onderzoekers zijn klaar met het testen van het prototype camera; alle functies werken zoals verwacht. Het raamwerk voor de camera’s ligt nu voor een maand lang in een vacuümkamer bij ESA om zijn houdbaarheid te testen onder ruimtecondities.

Om de extreme omstandigheden van de ruimte te simuleren, hebben SRON-wetenschappers een ruimtesimulator gebouwd die speciaal is toegespitst op het testen van Plato. Hij creëert de omstandigheden die je in de ruimte tegenkomt, met een luchtdruk nabij vacuüm en temperaturen nabij het absolute nulpunt, en genereert kunstmatig sterlicht. Een mechanisme dat ook in de ruimte moet werken beweegt de camera om zijn volledige blikveld te benutten. Daarbij meten de onderzoekers met een precisie van een miljoenste van een cirkel in welke richting de camera kijkt.

Gedurende zes weken heeft Plato’s prototype camera—het zogenoemde Engineering Model—een intensief testprogramma ondergaan om te kijken of de vereiste prestaties werden behaald en om zeker te weten dat die niet gebukt gaat onder de grote temperatuurwisselingen die je buiten de dampkring kunt verwachten. ‘Het blijkt dat alle functies van het Engineering Model werken zoals verwacht,’ zegt Lorenza Ferrari, de projectmanager. ‘Dat is goed nieuws voor Plato in het algemeen, en het toont aan dat onze ruimtesimulator uitstekend werkt.’

Tijdens de lente en de zomer moeten andere simulators in Parijs en Madrid de testresultaten reproduceren met dezelfde camera, waarmee ze dus de benodigde cross-kalibratie leveren tussen de drie opstellingen. De uiteindelijke versie van Plato—het Flight Model—zal met 26 camera’s aan boord de ruimte in gaan. Om het strakke schema aan te houden richting de lancering in 2026, wordt het testen van elke individuele camera verdeeld over Groningen (SRON), Parijs (IAS) en Madrid (INTA). SRON ontvangt de eerste van acht vluchtcamera’s in de herfst van dit jaar. Het testen van alle acht zal tot eind 2023 in beslag nemen.

Het raamwerk dat de 26 camera’s op zijn plek moet houden ondergaat nu een test van een maand bij ESA. Het wordt “in de week” gelegd in een vacuümkamer om zijn houdbaarheid te testen onder ruimtecondities. De test omvat ook een ‘thermal cycling’ toets, waarbij de onderzoekers kijken hoe het raamwerk zich houdt bij de sterke temperatuurschommelingen die gepaard gaan met de overgang van zonlicht naar complete duisternis, en welke invloed die hebben op de operationele temperatuur van de camera’s.