Status

Voltooid

Lancering

2009

Ruimtevaartorganisatie

ESA

Type

Infrarood (55 – 672 µm)

Orbit

Heliocentrisch (L2)

SRON-bijdrage aan

HIFI

Herschel_orbit+wave

Nieuwe sterren uit gas en stof

Nieuwe sterren en planeten ontstaan uit het gas en stof tussen de bestaande sterren, in de interstellaire ruimte. Water speelt daarin een grote rol. Herschel heeft de reis gevolgd die watermoleculen afleggen tijdens de geboorte van een ster. Het merendeel van het water wordt gevormd als ijs op piepkleine stofdeeltjes in de koude en ijle interstellaire wolken. Als zo’n wolk ineenstort tot een voorloper van een ster, blijkt het water vrijwel onaangetast te blijven. Daarna wordt het gros van het water snel verankerd in stofdeeltjes zo groot als kiezelstenen. In de roterende schijf rond de jonge ster vormen die kiezelstenen dan de bouwstenen voor nieuwe planeten.

Water als traceermiddel

Dankzij Herschel konden astronomen water ook gebruiken als traceermiddel om de verschillende stadia van het stervormingsproces in beeld te brengen. Zo zagen ze bijvoorbeeld de schokgolven die gepaard gaan met stervorming en de bundels van gas en stof die richting de ster vloeien in de eerste fase van haar geboorte. Ook brachten ze de koude ijsreservoirs in kaart aan de buitenranden van de stervormingsschijf. De aanwezige warme waterdamp wordt weggespoten door de straalstromen van de jonge ster.

Lees meer
Herschel

Herschels infraroodspectrometer HIFI

Herschel beschikte over de grootste spiegel die ooit in de ruimte was geweest op dat moment. De drie ruimte-instrumenten aan boord ontvingen daardoor een ongekend grote hoeveelheid informatie uit het heelal. Eén daarvan was het HIFI-instrument, een zeer hoge resolutie spectrometer waar SRON de leiding over had en die ook geheel bij SRON is gebouwd . Om de opgevangen infraroodstraling goed te kunnen uitlezen, mixte HIFI het inkomende signaal met een referentiesignaal tot een gecombineerd signaal dat zich beter liet verwerken (heterodyne techniek) . Dat deed het onder meer met ‘Hot Electron Bolometers’, die SRON later ook ontwikkelde voor GUSTO.

Lees meer
Herschel