{nomultithumb}

Tien doorbraken in het onderzoek

	Solar Maximum Mission: Oerkrachten in de zon.   Het Nederlandse röntgenexperiment geeft voor het eerst gedetailleerd inzicht in het ontstaan van verschillende explosieve verschijnselen op de zon. Magnetische- en elektrische processen werken op elkaar in.
	IRAS: Eerste warmtekaart van de hemel.   Uit de meetgegevens wordt een complete kaart van de infrarode hemel gemaakt. Van de meeste bronnen worden bovendien enkele hoofdkenmerken vastgelegd. Jarenlang dé referentiecatalogus voor infraroodonderzoek.
	BeppoSax / XMM-Newton / Chandra: De zwaarste sterexplosies.   Zware sterren komen op een spectaculaire, explosieve manier aan hun einde. Maar er blijken verschillen te bestaan tussen die explosies. Nederlands onderzoek ontrafelt een van de grootste mysteries in de sterrenkunde.
	ISO / Herschel: Bouwstenen voor leven.   Moleculen in de ruimte verraden zich door het uitzenden of absorberen van kenmerkende straling in het infrarood- en submillimetergebied. Dit buitengewoon zachte gefluister is verstaanbaar gemaakt en vertelt over ingewikkelde chemische processen waarbij ook complexe organische moleculen kunnen ontstaan.
	Chandra / XMM-Newton / INTEGRAL: Extreme materie.   Bij de extreme energie van röntgen- en gammastraling kijk je naar extreme processen. Bijvoorbeeld in de buurt van neutronensterren en zwarte gaten. En het zeer ijle, maar zeer hete gas in en tussen sterrenstelsels, zet ons op het spoor van de opbouw van het heelal als geheel.
	Hipparcos: De hemel gemeten.   We zien de sterrenhemel als een kaart zonder reliëf. Toch kunnen afstanden, bewegingsrichtingen en ruimtelijke snelheden worden bepaald. Eerst tot zo’n 1000 lichtjaar van de zon, straks voor een groot deel van het Melkwegstelsel. Sterrenkunde in 3D.
	GOME / OMI / SCIAMACHY: De aardse atmosfeer ontrafeld.   Stikstof en zuurstof zijn de belangrijkste gassen in onze atmosfeer. Andere gassen nemen een kleine fractie in. Maar zij bepalen voor een belangrijk deel de atmosferische processen. Menselijke en natuurlijke invloeden komen haarscherp in beeld. Fundamenteel onderzoek aan onze leefomgeving.
	GOCE: De aarde is niet rond.   Het weggooien van aardglobes is niet meteen nodig maar wie subtiel kijkt met verfijnde ruimte-experimenten, ziet dat de aarde uitstulpingen en gaten vertoont. Die bepalen mede de plaatselijke zwaartekracht. En dat heb je nodig om bijvoorbeeld te begrijpen hoe oceaanstromingen werken. En hoe die ons klimaat beïnvloeden.
	Diverse (toekomstige) missies: De aarde in perspectief.   Met ruimtemissies worden veel planeten bij andere sterren ontdekt. Vaak heter en groter dan Jupiter, in nauwe banen om hun ster. Maar kunnen we ook nieuwe aardes vinden? Toekomstige ruimtetechniek brengt hen in beeld.
	JWST / SPICA / Athena: De oorsprong achterhaald.   Het heelal is ruim 13 miljard jaar oud. Maar de vroegste geschiedenis is met raadsels omgeven. Gegevens zijn lastig te verkrijgen omdat het meten van die echo’s uit het verre verleden onvoorstelbare eisen stelt aan ruimtetelescopen. Stap voor stap gaat het toch lukken.