Nachtwacht en Sterrennacht zijn de namen die exoplaneet HAT-P-6 b en de ster waar hij omheen draait (HAT-P-6) voortaan dragen. Dat is de Nederlandse uitkomst van de zoektocht naar nieuwe namen voor planeten rond andere sterren dan de zon, die in meer dan 100 landen afgelopen zomer en najaar plaatsvond.
De competitie is georganiseerd door het officiële orgaan voor de naamgeving van hemellichamen, de Internationale Astronomische Unie (IAU). De IAU viert dit jaar zijn honderdste verjaardag en wees alle landen een exoplaneet toe voor vernoeming. Meer dan 100 namenparen werden vandaag op een persconferentie in Parijs bekendgemaakt.
De Nederlandse competitie ‘Exoplaneet zoekt naam’ bestond uit twee ronden. In de eerste ronde kon het publiek een voordracht doen. Er werden in totaal 6100 suggesties ingestuurd. Tijdens de tweede ronde in oktober kon worden gestemd op vijf namenparen die het Nationaal Comité van astronomen en andere experts uit alle inzendingen had geselecteerd. Wereldwijd werden 360.000 suggesties gedaan en hebben 420.000 mensen gestemd.
De vijf namen waarop in Nederland kon worden gestemd, voor resp. planeet en ster, waren:
- Brandaris – Vuurduin
- Cruquius – Leeghwater
- Exomna – Hurstrga
- Nachtwacht – Sterrennacht
- Nijntje – Moederpluis
Nijntje en Moederpluis kregen van het Nederlandse publiek de meeste van de in totaal 13.500 stemmen, gevolgd door Nachtwacht – Sterrennacht en Vuurduin – Brandaris. Deze uitkomst is naar de IAU gestuurd en een speciaal comité heeft het eerste backup-paar tot winnaar uitgeroepen. Nijntje – Moederpluis voldeed niet aan de regels van de IAU omdat er een actief intellectueel eigendomsrecht op rust.
De gekozen namen worden vanaf nu parallel aan de bestaande wetenschappelijke namen gebruikt. De ster Sterrennacht is een geelwitte dwergster en staat op 905 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Andromeda. De planeet is een zogeheten ‘hete Jupiter’. Bijzonder aan de Nachtwacht is dat hij in een retrograde baan draait.
Nachtwacht – Sterrennacht (met als gezamenlijk thema: wereldberoemde schilderijen van Nederlandse grootmeesters) is door vier mensen voorgesteld.
De leden van het Nationaal Comité dat de voordrachten voor de naamgeving beoordeelt en een selectie maakt zijn: Marieke Baan (IAU-NOC, NOVA – voorzitter), Ignas Snellen (Universiteit Leiden), Inge Loes ten Kate (Universiteit Utrecht), Michiel Min (SRON), Sebastiaan de Vet (KNVWS), Frans Stravers (SRON), Ans Hekkenberg (New Scientist) en Jaap Vreeling (NOVA). Zie: http://www.nameexoworlds.iau.org/netherlands
