Op vrijdag 16 november hield SRON-onderzoeker Peter Jonker zijn inauguratierede als nieuwe hoogleraar aan de Radboud Universiteit: ‘De aantrekkingskracht van zwarte gaten’. Hij sprak over zijn onderzoek naar zwarte gaten en de rol die ze kunnen spelen in de herwaardering van het algemene publiek voor de wetenschap.

Samenvatting
In een samenleving met een groeiende kloof tussen groepen van verschillende opleidingsniveaus staat de acceptatie van de wetenschappelijke methode en haar uitkomsten onder druk. Zwarte gaten echter spreken zeer tot de verbeelding, in de astrofysica zelf, maar ook ver daarbuiten. Deze fascinatie voor zwarte gaten, als waardenvrij onderwerp, kan een belangrijke rol spelen in de herwaardering van de wetenschap. Tegelijkertijd verwachten we dat zulk onderzoek kan bijdragen aan het vergroten van de studentenaantallen in de beta-wetenschappen; een eveneens welkom effect.

Voor het onderzoeksveld zijn zwarte gaten aantrekkelijk omdat zij, als ultieme testomgeving voor de voorspellingen van Einstein’s algemene relativiteitstheorie, een centrale rol spelen binnen de theoretische natuurkunde en de astrofysica. Gezien de recente doorbraken in het onderzoek voortvloeiend uit het detecteren van zwaartekrachtsgolven, en gezien de op stapel staande faciliteiten zoals de Röntgen satelliet Athena, de gravitatiegolfdetectoren LISA en de Einstein Telescoop, staat dit onderzoeksveld aan de vooravond van een golf van ontdekkingen.

De nieuwe interdisciplinaire samenwerkingsverbanden die momenteel door ons geïnitieerd worden maken dat onderzoekers aan Nederlandse instellingen hierbij een vooraanstaande rol kunnen spelen. Dit zal de impact van dit onderzoeksveld voor de academisch wereld en de samenleving maximaliseren.