Het ruimte-instrument OMI is klaar om als onderdeel van de NASA satelliet EOS-AURA gelanceerd te worden met een Boeing Delta II raket. OMI, dat staat voor Ozone Monitoring Instrument, gaat dagelijks wereldwijd de samenstelling van de atmosfeer in kaart brengen. Het instrument is gebouwd door een consortium van Nederlandse en Finse bedrijven en instituten. Het SRON Nationaal Instituut voor Ruimteonderzoek leverde een klein maar belangrijk aandeel in de totstandkoming van het instrument en zal na de lancering betrokken zijn bij de levering van wetenschappelijke OMI-data aan onderzoekers. Bij het SRON Programmabureau Extern Onderzoek kunnen belangstellende wetenschappers onderzoeksvoorstellen indienen voor gebruik van OMI-gegevens.

OMI meet behalve ozon ook gassen die direct of via chemische reacties een belangrijke rol spelen bij luchtvervuiling en klimaatverandering. Die metingen doet het instrument in ongekend detail: dagelijks scant OMI de gehele aardbol met een onderscheidend vermogen van 20 bij 20 kilometer. Hierdoor kan OMI ‘tussen de wolken door’ kijken. Daarmee is het mogelijk om vanuit de ruimte ook de onderste luchtlagen van de atmosfeer te monitoren.

Zonkracht

Omdat OMI dagelijks een volledig en gedetailleerd beeld geeft van de toestand van de gehele aardatmosfeer kan het instrument belangrijke diensten bewijzen bij het maken van voorspellingen van zonkracht of smog op leefniveau. Door meten van sporengassen en aërosolen (microscopisch kleine roet- en stofdeeltjes) zal OMI ook tal van wetenschappelijke doelen dienen. Met deze data hopen atmosfeeronderzoekers meer te weten te komen over de chemie en samenstelling van de atmosfeer en het effect daarvan op luchtvervuiling en het klimaat.

Het instrument is een spectrometer die in UV- en zichtbaar licht de straling die rechtstreeks van de zon komt voortdurend vergelijkt met de straling die de aardatmosfeer weerkaatst. Dat gebeurt terwijl de satelliet een polaire baan op 750 kilometer hoogte rond de aarde beschrijft. In 14 banen heeft OMI de gehele aarde gezien.

SRON was betrokken bij het exact karakteriseren en calibreren van het instrument. Ook na lancering zal SRON zich bezig houden met calibreren en controleren van de prestaties van OMI. SRON begeleidde de specificatie en productie van de detectoren en ontwierp in samenwerking met Salland Engineering ook het computersysteem voor het testen van OMI op de grond.

Het OMI instrument is gebouwd door Dutchspace en TNO TPD in opdracht van het Nederlands Instituut voor Vliegtuigontwikkeling en Ruimtevaart (NIVR) met financiering van de ministeries van EZ, VenW, OCW en de Finse overheid. Het KNMI heeft de wetenschappelijke leiding over het project.

De lancering van de EOS-AURA satelliet stond oorspronkelijk gepland op 17 juni. Een probleem met de motor van de tweede rakettrap heeft NASA doen besluiten de lancering voorlopig uit te stellen tot 10 juli tussen 12:02u en 12:05u Nederlandse tijd.