| Status | In development |
| Lancering | 2025 |
| Ruimtevaartorganisatie | ESA |
| Type | UV / zichtbaar / NIR / SWIR (270 – 2385 nm) |
| Orbit | Geocentrisch (835 km hoogte) |
| SRON-bijdrage aan | Sentinel-5 |
Dagelijkse wereldwijde dekking
Om bij te houden hoe menselijke en natuurlijke activiteiten de aardatmosfeer beïnvloeden, is het nodig om die te monitoren. Dagelijkse monitoring over de hele wereld is alleen mogelijk vanuit de ruimte. Terwijl TROPOMI dit al sinds 2017 voor zijn rekening neemt, verzekert Sentinel-5 ons van dit overzicht over de lange termijn. Tussen 2025 en 2039 worden er drie exemplaren na elkaar gelanceerd, met tussenpozen van ongeveer acht jaar.
Gassen in de atmosfeer
Sentinel-5 monitort onder meer de gassen stikstofdioxide, ozon, zwaveldioxide, koolmonoxide en methaan. Die laatste is na CO2 het belangrijkste broeikasgas, en voor een derde verantwoordelijk voor de opwarming van de aarde. De grootste methaanlekken hebben een klimaatimpact vergelijkbaar met de orde van grootte van het totale Nederlandse verkeer. Sentinel-5 spoort deze waar ook ter wereld op binnen maximaal een dag, zolang het wolkendek het toestaat. Koolmonoxide is een luchtvervuiler en een belangrijke indicator voor de uitstoot van CO2. Vaak gaat CO2-uitstoot namelijk gepaard met de uitstoot van koolmonoxide. CO2 is lastiger te meten omdat er veel meer van aanwezig is in de atmosfeer, waardoor er weinig contrast is. Voor koolmonoxide geldt dit niet.
Verenigde Naties en CAMS
Onze wetenschappers publiceren elke week een wereldkaart met alle grote methaanbronnen op basis van TROPOMI. Met Sentinel-5 blijft dit tot aan 2046 mogelijk. Die gegevens gaan naar de Verenigde Naties en de Copernicus Atmospheric Monitoring Service (CAMS). De Verenigde Naties wijzen de verantwoordelijke overheden en bedrijven vervolgens op hun uitstoot. Dit doen ze bijvoorbeeld via hun Methane Alert and Response System. Na een aantal maanden publiceren ze informatie over de gemeten uitstoot, wat de verantwoordelijke partij tijd geeft om het probleem op te lossen.
Spectrometer
Sentinel-5 is een spectrometer die gevoelig is voor ultraviolet, zichtbaar licht, nabij-infrarood en korte-golf infrarood (SWIR). In dat golflengtegebied bevinden zich de belangrijkste vingerafdrukken van de stoffen stikstofdioxide, ozon, zwaveldioxide, koolmonoxide en methaan. Als het zonlicht weerkaatst op het aardoppervlak baant het zich een weg terug door de atmosfeer, op weg naar Sentinel-5. Bovengenoemde gassen laten dan hun vingerafdruk achter in het zonlicht, door specifieke kleuren te absorberen. Zo ontstaat een streepjescode van zwarte lijntjes in het spectrum dat het instrument meet.
Verzonken tralie
SRON heeft een ‘verzonken tralie’ ontwikkeld voor de SWIR-detector, die onder meer methaan en koolmonoxide meet. Een tralie rafelt het invallende zonlicht in kleuren uiteen zodat een spectrum ontstaat. SRON-engineers hebben op dusdanig compacte wijze lijntjes geëtst in een silicium schijf—een wafer—dat ze zich gedragen als een tralie. Om het inkomende licht nóg sterker om te buigen is deze ‘verzonken tralie’ vastgedrukt op een silicium prisma. Deze tralie-prisma-combinatie rafelt de kleuren sterker uiteen dan een conventionele tralie, waardoor het instrument compacter wordt. SRON heeft in de jaren 2010 al een eerdere versie ontwikkeld van een verzonken tralie voor het TROPOMI-instrument op de satelliet Sentinel-5p. Die bestaat uit één deel, waarin de tralie direct in het prisma is verzonken.
